Apartheid

Gotšwa go Wikipedia

Apartheid Mokgwa wa kgethologanyo wo o šomišitšwe mo Afrika Borwa ka mengwaga ye mentši ka melao.

Mantšu a a latelago a tšwa pukung ya sekolo ya Ditiragalo (Histori) ya kereite ya 8 ya 1970. A bontšha gore batho ba baso ba be ba swanetše go phela bjang mo nageng ya bona ka nako ya kgethologanyo

Melao ya taolo ya ditikologo tša ditoropong[lokiša | edit source]

Re šetse re badile gore ke fela palo yeo e nyakegago ya Babaso yeo e dumelelwago kua ditikologong tša ditoropong. Ke ka lebaka leo dikgato tša taolo di tšewago kua ditikologong tša ditoropong. Tše bohlokwa tša tšeo ke tše di latelago;

(1) Badiredi ba Babaso ga se ba swanela go tšewa go mmasepala wa tikologong ya toropong go išwa tikologong ya ditoropokgolo ka ntle ga tumelelo.

(2) Kua tikologong ya ditoropokgolo ga go yoo a swanetšego go swara Mothomoso yoo a sa šomego go yena mo mobung wa gagwe goba mo setsheng sa gagwe. Ba swanetše go dula moo ba abetšwego gona.

(3) Mosadi wa Mothomoso a ka tsena fela mo tikologong ya toropokgolo fela ge a na le tumelelo ya Komosasa goba ya Maseterata wa setereke seo a dulago go sona, gammogo le bohlatse bja mmasepala wa motse woo a tsenago go wona.

(4) Monna wa Mothomoso a ka dula tikologong ya toropo fela ge a na le tumelelo (e ka ba ya go šoma goba go etela gona) goba ge a belegetšwe moo, goba a šomile moo go ya ka molao mengwaga ye lesome, goba mošemane yoo tatagwe a šetšego a humane tumelelo ya go dula fao.

(5) Ditumelelo tša go dula tikologong ya toropo tša Mothomoso yo a tšwago ditšhabeng, di loketše fela nako yeo a lego mošomong wa mong wa gagwe ka yona.

(6) Badiredi bohle ba swanetše go ngwadišwa lekaleng la mmasepala la bongwadišo. Mothapi le yena o swanetše go tsebiša lekala leo ge modiro wa modiredi wa gagwe o fedišwa.

(7) Babaso bao ba tšwago mafelong a ka ntle ga Repabliki le Afrika BorwaBodikela ga se ba swanela go dula goba go šoma ditoropong ka ntle ga tumelelo. Tumelelo ye bjalo e fiwa fela ka tlase ga mabaka ao e sego a ka mehla. Batho bao ba thwalwa fela ke meepo.

(8) Bathobaso bao ba tsenego ditoropong ka ntle ga tumelelo ba ka tlošwa.

Melao ye e thuša kudu gore Bathobaso bao ba šomago ditoropong, e be bona fela bao ba dulago moo. Meloko le bagwera ba bona ba ka no ya go ba etela. Fela ge ketelo ya gona e ka feta diiri tše masomešupapedi, gona moeti o swanetše go hwetša tumelelo ya komosasa wa setereke sa gabo, gammogo le ya Lekala la Boingwadišo la toropo yeo a yago go etela go yona.

Melao ye e nyakega ka tlase ga mabaka ao a fapanego. Bathobaso bao ba dulago ka ntle ga Repabliki, go fa mohlala, ba gogwa ke dikholofelo tša moputso wo mokaone, mešomo ye mebotse le bophelo bja seemo sa godimo. Ge ba ka tlogelwa go tsena ka go rata, gona ba tlo tšeela Bathobaso ba rena mediro. Bathobaso ba ditoropong le bona ba swanetše go šireletšwa, ka gobane ba phela fela ka seo ba se golago. Phalalelo ya Bathobaso ba ditšhabeng kua toropong e ka dira gore ba amoge ba toropong meputso le dibaka tša mošomo di ka fokotšega. Phalalelo yeo e sa laolwego e ka hlola mathata a tlhokagalo ya dintlo tša bodulo, bolofa, boitshwarompe le bosenyi.

Ditšhupetšo[lokiša | edit source]

Thutaleago: Lefase Maabane Le Lehono; Makwela A.O., Van Zyl M.C., Verster T.L.;(1970)