Tiro Onkgopotse
Abrama Onkgopotse Ramothibi Tiro o hlahile ka la 9 Pulungoana 1947 ho Dinokana, motsana o haufi le Zeerust North West Province, Afrika Boroa. Batsoali ba hae, bao joale e neng e le mantsiboea, e ne e le Nkokwe Peter le Moleseng Anna Tiro.
Tiro o ne a e-na le banab'eso ba babeli le ausi a le mong. 'M'ae e ne e le mosebeletsi oa lapeng Emmarentia Johannesburg, Transvaal (hona joale ke Gauteng). Hanyane ha ho tsejoe ka ntate oa hae. Rangoane oa hae (Ned Onkgopotse Tiro, eo a rehelletsoeng ka eena) le Bafedile Masoba (rakhali'ae) o bile le tšusumetso e matla kholisanong ea hae mme o matlafalitse tsebo ea hae ea boetapele. Tiro o ile a qeta nako le malome oa hae moo a mo thusitseng ho tsamaisa khoebo ea ho baka.
O qalile sekolo ka 1951 Sekolong sa Mathomo sa Ikalafeng. Sekolo se ile sa koaloa ka lebaka la litabatabelo tsa basali. Sena se ile sa sitisa lithuto tsa hae. Likhoeling tse 5 tsa pherekano, o ile a sebetsa morafong oa manganese bakeng sa lisente tse 75 ka beke[1] e le mochini o hlatsoang lijana le letsoho ka kakaretso ho bokella chelete ea ho ntšetsa pele lithuto tsa hae. O kene Sekolo se Phahameng sa Naledi Soweto, Johannesburg likhoeli tse peli empa a tšoaroa ka lebaka la tlolo ea molao. Eaba o ea Barolong High School e Mafikeng, Profenseng e ka Leboea Bophirima, moo a ileng a etsa marematlou.
Kamora ho qeta Standard 10 (eo hona joale e leng mophato oa 12), o ile a ingolisa Turfloop (eo hona joale e leng University of the North) bakeng sa degree ho Humanities. Mona o khethiloe mopresidente oa Lekhotla la Baemeli ba Baithuti (SRC) selemong sa hae sa ho qetela. Moketeng oa kabo ea mangolo a univesithi ka 1972, Tiro o ile a fana ka puo e neng e nyatsa ka matla Molao oa Batho oa 1953. Hamorao e ile ea tsejoa e le "Bopaki ba Turfloop". Ba boholong univesithing ba ile ba halefisoa ke ho bua ka mokhoa o hlakileng ha Tiro a bua ka mor'a puo eo Tiro a ileng a lelekoa Univesithing. Leha a bile le lipontšo tsa baithuti ba neng ba le tlasa SRC e ncha, Tiro ha a ka a balloa. E 'ngoe ea likopano tsa hae tsa pele le baokameli joalo ka Mopresidente oa SRC e ne e le ha ba batla ho lelekoa bukeng ea liithuti tse peli tse ba neng ba li nka e le tse “sa lokelang”: Mokhatlo oa Barutoana oa Afrika Boroa ( SASO) Manifesto ea Molao le Phatlalatso ea Litokelo tsa Baithuti. Tsamaiso e ile ea amoha libuka mme ea tlosa lintho.
Ho lelekoa ha Tiro ho Turfloop ho bile le litlamorao tse fihlang tseo batsamaisi ba univesithi ba neng ba sa li lebella. Ka May 1972 ho bile le lintoa tse ngata likampong tsa batho ba batšo naheng eohle ho ts'ehetsa Tiro. Mathoasong a Pherekhong tsohle tse kholo tsa batho ba batsho li buelletse ts'ebetso e ts'oanang ea ts'ehetso ea hae. Ka la 2 Phuptjane 1972 baithuti ba Univesithing ea Cape Town (UCT) ba bonts'e ba ts'ehetsa Tiro.
Ka 1973, Tiro o ile a kenella mesebetsing ea Black Consciousness Movement (BCM). Leha ho le joalo, ke Turfloop moo ho phatloha ho hoholo ha pele ho bohanyetsi ho ileng ha etsahala ka 1972. Tiro ha a ka a tsamaisa ho phatloha hona feela empa hape e ne e le setsing sa eona. Ka 1973 o ile a nka Tsamaiso ea Setsi sa SASO sa SASO kamora ho thibeloa ha baetapele ba SASO / Black Peoples Convention (BPC) ka 1973. Selemong sona seo, o ile a khethoa Mopresidente oa Mokhatlo oa Barutoana oa Afrika Boroa (SASM), setho sa setho sa le All-Africa Student 'Union (AASU)Tiro o ile a patoa Botswana hobane mmuso oa Khethollo ka nako eo o ne o hana ho lumella setopo sa hae ho patoa ha hae Motseng oa Dinokana. Lelapa la Tiro ka ts'ehetso ea Azanian People's Organisation (AZAPO) le kopile Khomishene ea 'Nete le Poelano (TRC) ho ba thusa ho khutlisa setopo sa hae naheng bakeng sa lepato hape. Ka la 20 Hlakubele 1998, Mopresidente oa Azapo, Mosibudi Mangena, mme oa Tiro, Mof. Moleseng Tiro le ba lelapa ba amohetse masalla a Tiro moeling oa moeli pakeng tsa Afrika Boroa le Botswana.
Abram Onkgopotse Ramothibi Tiro o ile a qetella a robala Motseng oa Dinokana ka la 22 Hlakubele 1998.
Gordon Mari, eo e neng e le lehloela la 'Muso oa Khethollo, o senotse bukeng ea hae, Inside Boss, hore Tiro o bolailoe ke Z-squad, lefapha la tšireletso la Bureau of State Security (BOSS). TRC e ile ea hloleha ho lekola lefu la Tiro.