Bolwetši bja baerase ya Ebola

Gotšwa go Wikipedia
Bolwetši bja baerase ya Ebola
1976 seswantšho sa baoki ba ba bedi ba eme pele ga Mayinga N., motho yo a nago le bolwetši bja baerase ya Ebola; o hlokofetše ka morago ga matšatši a mmalwa ka lebaka la hemoratše ya ka gare e šoro.Bolwetši bja baerase ya Ebola
1976 seswantšho sa baoki ba ba bedi ba eme pele ga Mayinga N., motho yo a nago le bolwetši bja baerase ya Ebola; o hlokofetše ka morago ga matšatši a mmalwa ka lebaka la hemoratše ya ka gare e šoro.Bolwetši bja baerase ya Ebola
1976 seswantšho sa baoki ba ba bedi ba eme pele ga Mayinga N., motho yo a nago le bolwetši bja baerase ya Ebola; o hlokofetše ka morago ga matšatši a mmalwa ka lebaka la hemoratše ya ka gare e šoro.
Tlhopho le didirišwa tša ka ntle
ICD/CIM-10A98.4 A98.4
ICD/CIM-9065.8 065.8
DiseasesDB18043
MedlinePlus001339

Bolwetši bja baerase ya Ebola (EVD) goba Phišo ya hemoratše ya Ebola (EHF) ke bolwetši bja batho bjo bo hlolwago ke Baerase ya Ebola. Dišupo gantši di thoma ka matšatši a mabedi go iša go dibeke tše tharo morago ga go hwetša baerase, ka phišo, mogolo o bohloko, ya myalgia, le go opšwa ke hlogo kudu. Gantši go feroga dibete, go hlatša, le letšhologo di a latela, gammogo le phokotšego ya go šoma ga sebete le dipshio. Ka se sebaka, batho ba bangwe ba thoma go ba le mathata a go tšwa madi.[1]

Baerase e ka ba e hwetšagala ka kopano ya madi goba diela tša mmele tša phoofolo yeo e fetetšwego (gantši dikgabo goba dimmankgagane tša dikenywa).[1] Phetetšo ka phatlalatšo ya moya ga se e begwe go tikologo ya tlhago.[2] Dimmankgagane tša dikenywa go dumelwa gore di kgona go swara le go phatlalatša baerase ntle le go fetelwa. Ge phetetšo mothong e ka direga ga tee, bolwetši bo ka phatlalala magareng ga batho. Baphologi ba banna ba ka kgona go fetetša bolwetši ka peu sebaka sa go nyaka go lekana dikgwedi tše pedi. Go dira phekolo, gantši malwetši a mangwe a go ba le dišupo tša go swana bjalo ka malaria, kholera le malwetši a mangwe a diphišo tša baerase ya hemoratše di a tlogelwa mathomong. Go tiišetša phekolo dišupo tša madi di dirwa diteko tša baerase ya ditwantšhi, baerase ya RNA, goba baerase ka boyona.[1]

Thibelo e akaretša go fokotša phatlalatšo ya bolwetši go tšwa go dikgabo tšeo di fetetšwego le go tšwa go dikolobe go ya bathong. Se se ka dirwa ka go lekola diphoofolo tše bjalo bakeng sa phetetšo le polao gape le poloko e botse ya ditopo ge eba bolwetši bo hweditšwe. Go apea nama gabotse le go apara diaparo tša tšhireletšo ge go swarwa nama go ka thuša, le go apara diaparo tša tšhireletšo le go hlapa matsogo ge o le kgauswi le motho yo a nago le baerase. Dišupo tša diela tša mmele le dithišu tša go tšwa go batho bao ba nago le bolwetši di swanetše go swarwa ka tlhokomelo e kgethegilego.[1]

Ga go na kalafi e itšeng ya bolwetši; maitekelo a go thuša batho bao ba fetetšwego a akaretša mohlomongwe go fa terapi ya molomo ya go thuša go se felelwe ke meetse mmeleng (meetse a go nwa a go tswakwa ka swikiri e nnyane le letswai) goba go tšhela diela ka ditlišamadi.[1] Bolwetši bjo bo na le palo e kgolo ya tekanyo ya mahu: gantši ka go bolaya palo ya magareng ga 50% le 90% ya batho bao ba fetetšwego ke baerase.[1][3] EVD e šupeditšwe la mathomo ka Sudan le ka Temokratiki Repabliki ya Congo. Bolwetši gantši bo tšwelela ka ditsogo dileteng tša molatšatši tša Sub-Saharan Afrika.[1] Go tloga ka 1976 (ge bo be bo šupetšwa la mathomo) go fihla ka 2013, palo ya batho ba go feta 1,000 ba fetetšwe ngwaga ka ngwaga.[1][4] Tsogo e kgolo kudu le go fihla ga bjale ke ya go tšwetšapele ya tsogo ya Afrika Bodikela ya 2014, yeo e amago Guinea, Sierra Leone, Liberia mohlomongwe le Nigeria.[5][6] Go tloga ka Agostose 2014 makga a go feta a 1600 a šupeditšwe.[7] Maiteko a tšwelapela go tšweletša kenti; le ge go le bjalo, ga se ešo e be gona.[1]

Ditšhupetšo[lokiša | edit source]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Ebola virus disease Fact sheet N°103". World Health Organization. March 2014. Retrieved 12 April 2014.
  2. "2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa". WHO. Apr 21 2014. Archived from the original on 29 July 2014. Retrieved 3 August 2014. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. C.M. Fauquet (2005). Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses; 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Oxford: Elsevier/Academic Press. p. 648. ISBN 9780080575483.
  4. "Ebola Viral Disease Outbreak — West Africa, 2014". CDC. June 27, 2014. Retrieved 26 June 2014.
  5. "CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia, Guinea, and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola". CDC. July 31, 2014. Retrieved 2 August 2014.
  6. "Outbreak of Ebola in Guinea, Liberia, and Sierra Leone". CDC. August 4, 2014. Retrieved 5 August 2014.
  7. "Ebola virus disease update - West Africa". WHO. Aug 4, 2014. Archived from the original on 23 November 2014. Retrieved 6 August 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
Pukutaodišo

Dikopanyo tša ka ntle[lokiša | edit source]